Бардошт аз Паёми Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон  муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олӣ (21.12.2021с).

Ҳаёти имрӯзаи моро бидуни смартфонҳо тасаввур кардан анқариб ғайриимкон аст. Мо торафт ба телефонҳои мобилӣ одат карда, бештари вақти худро бо онҳо мегузаронем. Зангу суҳбатҳои телефонӣ, ирсолу паёмакҳо, мубодилаи аксу садо, тамошои наворҳо, хондани ахбор ва мутолиаи маводи гуногуни шабакаҳои иҷтимоӣ аз як ҷиҳат то ҷое ба меъёри зиндагии ҳаррузаи мо табдил ёфтааст ва аз ҷиҳати дигар, мо “вобаста” – и ҳамаи он шудаем. Лекин тадқиқотҳо нишон медиҳанд, ки аз меъёр зиёд истифода намудани телефони мобилӣ боиси ба вуҷуд омадани бемориҳои гуногун мегарданд.

 Дар Паёми навбатиашон Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии мамлакат, ки санаи 21 – уми декабри соли 2021 дар Кохи Сомон ироа гардида буд ва дар он Пешвои муаззами миллат самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии кишварро муайян намуданд. Паёми имсолаи Пешвои миллат ба Маҷлиси Олӣ воқеан барои мардуми сарбаланди тоҷик таърихӣ буд. Чунки дар соли 2021 ҷашни муқаддасу бузурги ватанамон, яъне 30 – солагии Истиқлолияти давлатиямонро зери сиёсати хирадмандонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷашн гирифтем.

Дар Паёмашон ба Маҷлиси Олии мамлакат Пешвои миллат дар бораи  сатҳи некуаҳволии мардум сухан намуданд.

Аз баланд  шудани сатҳи зиндагии аҳолии кишвар дар замони соҳибистиқлолӣ, инчунин, нишондиҳандаҳои зерин гувоҳӣ медиҳанд:

• Агар муштариёни алоқаи телефони мобилӣ соли 1991 ҳамагӣ 277 ҳазор нафарро ташкил карда бошад, пас дар соли 2021 шумораи танҳо муштариёни алоқаи телефони ба беш аз 8 миллион нафар расидааст;

• ҳоло истифодабарандагони шабакаи интернет дар кишвар зиёда аз 4,2 миллион нафарро ташкил медиҳанд;

• танҳо дар даҳ соли охир барои истифодаи алоқаи мобилӣ аз ҷониби аҳолии мамлакат 30 миллиард сомонӣ хароҷот шудааст.

Аз ироаи Паёми Пешвои муаззами миллат бар меояд, ки дар қаламрави мамлакатамон шумораи истифодабарандагони алоқаи мобилӣ рӯ ба афзоиш аст. Яъне аз меъёр зиёд истифода намудани телефони мобилӣ агар аз як ҷиҳат ба иқтисоди оила таъсир расонад, аз тарафи дигар ба саломатии ҳар як шахс таъсири манфии худро мерасонад, ки ин боиси нигаронии на танҳо Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон балки боиси ташвиши кулли сайёра гардидааст.

Дар замоне, ки мо зиндагӣ дорем ҳаётро бе истифодаи телефони мобилӣ ва планшетҳо тасаввур кардан ғайриимкон аст. Чунки мо тавасути телефони мобилӣ мо бо наздиконам новобаста дар кадом гушаи дунё ҳастанд суҳбат мекунем. Мувофиқи ҳисоботи Созмони умумиҷаҳонии тандурӯстӣ аз 1 – уми июни соли 2011 телефонҳои мобилӣ ба синфи – 2В дохил карда шуданд, яъне агентҳое, ки барои инсон кансерогенӣ мебошанд. Ин афканишот ионизатсионӣ набошанд ҳам, хусусияти баландкунии ҳарорати маҳалии бофтаҳои зиндаро дорад, ки мувофиқи маълумоти олимон, ин раванд ба пайдошавии оберратсияи хромосомавӣ дар ҳуҷайраҳо оварда мерасонад.

Таъсири радиатсионӣ ба заҳролудшавӣ оварда мерасонад. Ин заҳролудшавӣ боис мегардад, ки инсон ба дарди сар, чархзании сар, хасташавӣ, паст шудани фаъолнокӣ, хотира ва зеҳн оварда мерасонад. Олимон исбот кардаанд, ки баъди 10 то 60 дақиқа тариқи телефон суҳбат кардан организми шахс бояд 8 – 14 соат истироҳат кунад.

Чуноне, ки Пешвои муаззами миллат қайд намуданд, зарари телефони мобилӣ бисёртар ба наврасону ҷавонон таъсиргузор буда, метавонад наврасонро ба бемориҳои шадид аз он ҷумла саратони мағзи сар гирифтор шавад. Яъне Пешвои ғамхори миллат доимо дар фикри пешрафти ватани азизамон мебошанд, ки пешрафт албатта аз солимии миллат вобаста аст. Пешвои маҳбуби миллат доимо дар суханрониҳояшон ба солимии миллат таъкид менамоянд.

Воқеан ҳар як сокини хурду бузурги ватанамон Паёми Пешвои миллатро доимо интизор шуда, дар асоси нишондодҳои он нақшаву барномаҳои худро барои як соли оянда тарҳрезӣ менамоянд. Воқеан агар мо дар замони муосир аз истифодаи телефони мобилӣ даст кашида натавонем ҳам бо ҷорӣ намудани фарҳанги дурусти истифодабарии он метавон сатҳи таъсиррасонии онро кам намоем. Дар ин самт саҳми падару модарон ва омӯзгорон ниҳоят муҳим аст. Чунки зери сиёсати хирадмандонаву ҷавонпарваронаи Пешвои муаззами миллат мо метавонем ҷавонону наврасонро дар рӯҳияи ватандӯстиву хештаншиносӣ тарбия намуда, тарзи дуруст истифода намудани телефони мобилиро ба онҳо омӯзем ва онҳоро ба ҷои истифода аз телефонҳои мобилӣ ба омӯзиши илму китобхонӣ ташвиқ намоем.

Барои устодону кормандони кафедраи “Фанҳои тиббӣ – биологӣ” – и МДТ “Коллеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ” Паёми Пешвои миллат ба Маҷлиси Олии мамалакат роҳнамо буда, дар асоси нишондодҳои он аҳли устодон зери роҳбари директори муассисаамон н.и.т. Ашуриён Ш.С. барои як соли минбаъда он нақша – чорабиниҳоеро таҳия менамоянд, ки он барои беҳтар гардидани сатҳу сифати донишандӯзии донишҷӯён кӯмак намоянд.

Раҳмонова М.Ш.
Мудири кафедраи “Фанҳои тиббӣ – биологӣ” – и
МДТ “Коллеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ”