Аз ин лиҳоз, дар Коонститутсия муқаррар шудааст,ки “ҳаёти ҷамъиятӣ дар асоси равияҳои гуногуни сиёсӣ ва мафкуравӣ инкишоф меёбад. Ҳеҷ як мафкура, аз ҷумла мафкураи динӣ, ба ҳайси мафкураи давлатӣ эътироф намешавад.
Ташкилотҳои динӣ аз давлат ҷудо буда, ба корҳои давлатӣ мудохила карда наметавонанд”(моддаи 8). Чунин хусусияти давлат бо моҳияти демократии он алоқаманд буда, ба манфиати тамоми мардум амал карданро ифода менамояд.
Аммо ҷудо эълон кардани ташкилотҳои динӣ аз давлат мазмуни инкори ҳамкории онҳоро надорад.
Диндорон аз ҳаёти сиёсӣ дур карда карда намешаванд. Ҳама шаҳрвандон сарфи назар аз эътиқоди динӣ баробарҳуқуқ буда, Конститутсия ба онҳо ҳуқуқу озодиҳои баробарро кафолат медиҳад.
Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуқуқи инсон ва шаҳрвандонро ба озодии виҷдон кафолат медиҳад, ки бо хусусияти дунявӣ доштани давлат алоқаманд аст.
Дар Конститутсия муқаррар шудааст, ки ҳар кас ҳақ дорад муносибати худро нисбат ба дин мустақилона муайян намояд, алоҳида ва ё якҷоя бо дигарон динеро пайравӣ намояд, дар маросим ва расму оинҳои динӣ иштирок намояд (моддаи 26).
Зеро ҳар як шахс дар интихоби дину оин, мазҳаб, иҷрои эътиқодҳои динӣ озод аст ва инро давлат кафолат медиҳад.
Тоҷикистон ҳамчун давлати дунявӣ пайгирона дар муносибат бо дин ба арзишҳои созанда ва инсонпарваронаи дин арҷ гузошта, озодии виҷдон, эътиқод, ҳуқуқи баробар доштани пайравони дину мазҳабҳои гуногунро кафолат дода ҳуқуқу озодиҳои инсонро арзиши олӣ медонад.
Дар баробари ин давлат ва Ҳукумати Тоҷикистон барои ҳифз ва инкишофи арзишҳои диниву мазҳабӣ ва поксозии он аз ҳар гуна хурофот ҳимоя аз тафриқа андозӣ ва пойдории дини мубини Ислом корҳои зиёдеро ба анҷом расонидааст ва имрӯз низ амалӣ менамояд.
Дар ин маврид Пешвои миллат қайд намуданд, ки агар дар замони шӯравӣ дар Тоҷикистон 34 масҷид, аз ҷумла 17 масҷиди ҷомеъ мавҷуд буд, имрӯз бошад дар кишвар зиёда аз 4 ҳазор масҷидҳо фаъолият доран, ки ба 2 ҳазор нафар як масҷид рост меояд, ҳоло он, ки ин нишондод дар дигар кишварҳо аз 3,5 то 5,5 ҳазор намозгузор 1 масҷидҳо рост меояд.
Бо мақсади тарбияи мутахассисони бо лаёқат ва донандаи моҳияти аслии дини мубини Ислом таъсиси Донишкадаи исломӣ, маркази исломишиносӣ дар назди Президент, Қонун дар бораи озодии виҷдон ва иттиҳодияҳои динӣ, Дар бораи танзими анъана ва ҷашну маросим, Дар бораи масъулияти падару модар, ташкили сафарҳои ҳаҷи фарзӣ аз қабили он амалҳои нек, ки бо шарофати дунявӣ ва соҳобистиқлол будани давлатамон, ки шароити созгорро барои эътиқод ба вуҷуд овардааст.
Дар ин маврид Пешвои миллат дуруст қайд намуданд, ки он иқдомҳое, ки дар тули соҳибистиқлолии давлат дар муносибат бо дин амалӣ намудааст, далели он аст, ки давлат рисолат ва вазифаи таърихии худро дар назди мардуми эътиқодманд сарбаландона иҷро кардааст.
Пас мо бояд ба соҳибистиқлоливу дунявӣ будани давлатамон шукрона карда аз он ифтихор намоем.
Дар ин радиф Пешвои миллат он хизматҳое, ки фарзандони ин миллат дар густариши фарҳанги ҷаҳонӣ, дини мубини Ислом аз қабили Ҷ.Балхӣ, Имоми Аъзам саҳми босазо гузоштаанд, қайд намуда моҳият ва нақши мазҳаби таҳаммулпазирии Имоми Аъзамро ҳамчун воситаи ҳимоя аз таҳдиду хатарҳои ҷаҳони муосир ва зиёдаравию тундгароии динӣ доштанд.
Дар баробари зикри он корҳои неке, ки аз ҷониби давлат роҳандозӣ гардидааст, Пешвои миллат ба чанде аз масъалаҳое, ки имрӯз боиси ташвиш ва нороҳат сохтани вазъи ҷомеа гардида истодаанд, ҳисси нигарони намуданд:
Махсус қайд намуданд, ки бо вуҷуди муносибати неки давлат нисбат ба динҳо, хусусан ба дини Ислом зуҳуроти нороҳатсозандаву нигаронкунандаи таасуби хурофот, ҷудоиандозии динӣ, ифротгароии динӣ, риоя накардани қонунҳо дар байни кишрҳои гуногуни ҷомеа афзудааст.
Ин амалҳо,агар аз як ҷониб аз тарафи душманони дини Ислом бо мақсади коштани тухми нифоқу бадбинӣ, тафриқаи мазҳабӣ, таъсиси гуруҳҳои ифротиву тундгаро баҳри дастёбӣ аз ҳадафҳои ғаразноки худ бошад, аз дигар ҷониб хурофотпарастиву таассубгароии бархе аз эътиқодмандони исломӣ вобаста мебошад.
Зеро хурофоту таассуб ва ифротгароии динӣ ва таълимоти исломи аслӣ робитае надорад.
Ислом ба зоти хеш надорад айбе,
Ҳар айб, ки њаст дар мусулмонии мост.
Хурофот чист? Хурофот ба маънии чизи зиёдатӣ бемаъниву бемантиқ ва зиёдаравию тундгароӣ, яъне дар ҷаҳолат қарор доштан аст, аз моҳияти аслии дин, таълимоти динӣ бехабар будан, кӯр курона боварӣ ҳосил кардан буда, ҳам аз назари инсонӣ ва ҳам аз назари динӣ бар зиёни мардум буда, боиси ақибмонии ҷомеа ва давлат мегардад.
Аз хурофотпарастиву таассубгароии динии мо шахсан гуруҳҳои алоҳида истифода бурда, ба сиёсисозии дин пардохта, бо ин амалҳо ба ноором сохтани вазъи ҷомеа ва халалдор намудани зиндагии мардум машғуланд.
Дар ин самт мисолҳо дар дохил ва хориҷи кишвар кам нестанд. Масалан ҷанги шаҳрвандӣ дар Тоҷикистон дар заминаи истифодаи ғаразнок эҳсосоти динӣ бетарафию бетафовутӣ нисбат ба тақдири давлат ва миллат оғоз гардид, ки оқибаташ ба ҳамаи мо маълум аст.
Хусусан руҳониёни ифротгарову бегонапараст ҳизби наҳзати ислом бо шиорҳои исломӣ барои ба ҳокимият расидан дар солҳои аввали соҳибистиқлолӣ ба чи корҳо даст задаанд, низ маълум аст.
Дигар масъалае, ки Пешвои миллат изҳори нигаронӣ намуданд ин то рафт ифротишавии ҷомеа ва шомилшавии ҷавонон ва дигар қишрҳои ҷомеа ба созмонҳои террорисии хусусияти динӣ дошта мебошад.
Сарфи назар аз фаъолияти мақомотҳои дахлдор ва қабули қонунҳои дахлдор дар ин самт, ҳанӯз ин масъала боиси нигаронӣ мебошад, ки дар 10 соли охир шумораи ин ҷиноятҳо ба 6680 расидааст. Ин шумора аз соли 2015 то имрӯз 2300-ро ташкил медиҳад.